Χριστούγεννα στον κόσμο Γ' μέρος

Αγγλία
Στην Αγγλία οι «κάλτσες των δώρων» κρεμιούνται στο τζάκι ή στην πόρτα και είναι έτοιμες να υποδεχθούν τα δώρα από τον Father Christmas, που τα ρίχνει από την καμινάδα, καθώς περνάει πετώντας με το έλκηθρό του πάνω από τις στέγες των σπιτιών. Οι «κάλτσες των δώρων» είναι οι κάλτσες, που ο Άγιος Βασίλης αφήνει τα δώρα για τα παιδιά και συνήθως τοποθετούνται κοντά στο τζάκι ή στη βάση του Χριστουγεννιάτικου δένδρου, δίπλα στη φάτνη ή στην εξώπορτα. Σύμφωνα με τη “βόρεια” αυτή χριστιανική παράδοση, όλα άρχισαν σε ένα σπίτι ενός πατέρα με τρεις κόρες, που πρόσφατα είχαν χάσει τη μητέρα τους. Οι δουλειές του πατέρα δεν πήγαιναν και πολύ καλά και έτσι η οικογένεια μετακόμισε σε ένα παλιό και πιο μικρό σπίτι. Όταν όμως οι κόρες έφθασαν σε ηλικία γάμου, ο πατέρας έπεσε σε απόγνωση, καθώς δεν μπορούσε να τις προικίσει. Τότε, όμως, πλησίαζαν και τα Χριστούγεννα. Ο Άγιος Βασίλης, που γνώριζε τη κατάσταση, αποφάσισε να βοηθήσει. Έτσι, όταν η οικογένεια έπεσε να κοιμηθεί, ερχόμενος ο Άγιος Βασίλης τοποθέτησε από ένα πουγκί με χρυσό στις κάλτσες των κοριτσιών, που τις είχαν αφήσει κοντά στο τζάκι με άλλα ρούχα, για να στεγνώσουν. Το επόμενο πρωί οι κοπέλες βρήκαν με μεγάλη έκπληξη τα δώρα του Αϊ Βασίλη και η ζωή τους άλλαξε. Αυτό το έθιμο τηρείται σε πολλές χώρες με διάφορες παραλλαγές, όπως είσοδος του Αγίου από τη καμινάδα ή από τον κήπο (σημεία που τα παιδιά το επόμενο πρωί βρίσκουν τα δώρα τους).

Στην Αγγλία το έθιμο επιβάλει το σπίτι να είναι πλούσια διακοσμημένο για την υποδοχή του Αγίου Βασιλείου. Η αγγλική κλασική διακόσμηση περιλαμβάνει φωτεινά κόκκινα αλεξανδρινά γύρω από το τζάκι, καθώς και κλαδιά “γκι”, που κρέμονται από την οροφή του σπιτιού. Σύμφωνα με την παράδοση, όποιος στέκεται κάτω απ΄ αυτά, πρέπει να ανταλλάσσει φιλιά με αγαπημένα πρόσωπα. Για τους Άγγλους δεν νοείται εορταστικό χριστουγεννιάτικο τραπέζι χωρίς γεμιστή γαλοπούλα (με τρεις διαφορετικές γεμίσεις: κάστανα, εντόσθια και κρέας λουκάνικου), κρεατόπιτα και χριστουγεννιάτικη πουτίγκα για καλή τύχη.

Στη μεσαιωνική Αγγλία ο εορτασμός των Χριστουγέννων περιελάμβανε την παρασκευή μιας γιγαντιαίας πίτας. Τα συστατικά της ήταν: 80 κιλά αλεύρι, 20 λίβρες βούτυρο, 4 χήνες, 2 κουνέλια, 4 αγριόπαπιες, 2 κόκορες, 6 μπεκάτσες, 4 πέρδικες, 2 βοδινές γλώσσες, 2 τουρλίδες, 6 περιστέρια και 7 κοτσύφια!
Στη βικτοριανή Αγγλία οι γαλοπούλες θεωρούνταν εξαιρετική λιχουδιά και αποτελούσαν, όπως και σήμερα, το κατεξοχήν χριστουγεννιάτικο δείπνο. Οι περισσότερες εκτρέφονταν στο Νόρφολκ και τις οδηγούσαν στις αγορές του Λονδίνου… πεζή. Για να μη λερωθούν τα πόδια τους, τους φορούσαν ειδικά παπουτσάκια από λινάτσα ή δέρμα! Αντίθετα, στις χήνες άλειφαν τα πόδια τους με πίσσα! Ακόμη και σήμερα σε μερικές βρετανικές περιοχές υπάρχει ένα περίεργο έθιμο! Οι αγρότες γλεντούν σε κήπους με μηλιές την παραμονή των Χριστουγέννων και αφού σκοτεινιάσει, πηγαίνουν στα περιβόλια, σχηματίζουν παρέες γύρω από τα παλαιότερα δέντρα και πίνοντας μπύρα τραγουδούν τα κάλαντα. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός, ότι πυροβολούν στα κλαριά για να διώξουν τα κακά πνεύματα. Επίσης, πριν από χρόνια άφηναν τριγύρω γλυκίσματα, για να καλοπιάσουν τα πνεύματα και να εξασφαλίσουν καλή σοδειά.

Iσπανία

Η χριστουγεννιάτικη περίοδος ξεκινάει στην Ισπανία με τη μεγάλη κλήρωση της 22ης Δεκεμβρίου. Για τους Ισπανούς τα Χριστούγεννα είναι η πιο σημαντική εορτή του χρόνου και ακολουθείται από την Πρωτοχρονιά, η οποία ονομάζεται “Noche Vieja”, και την 6η Ιανουαρίου την “Dia de Reyes”.
Η παραμονή των Χριστουγέννων ή αλλιώς “Noche Buena” είναι το βράδυ, που μαζεύεται όλη η οικογένεια μαζί. Τα δωμάτια διακοσμούνται με κλαδιά από πεύκα, μπεζ και κόκκινα αλεξανδρινά και αναμμένα κεριά, που προσθέτουν κατάνυξη και χρώμα στην ατμόσφαιρα.

Μετά το τραπέζι των Χριστουγέννων, στο οποίο προσφέρονται τοπικές σπεσιαλιτέ (με οστρακοειδή, ψάρια ή κάποιο κυνήγι), ακολουθεί η λειτουργία των Χριστουγέννων. Στις 5 Ιανουαρίου στη διάρκεια μιας μεγάλης παρέλασης, της “Cabalgata de Reyes”, άνθρωποι ντυμένοι σαν τους Τρεις Μάγους και άλλες μορφές της Θρησκείας πετάνε γλυκά στα παιδιά. Η εορταστική περίοδος ολοκληρώνεται στις 6 Ιανουαρίου τη μέρα των Θεοφανείων, κατά τη διάρκεια της οποίας οι Τρεις Μάγοι φέρνουν τα δώρα στα παιδιά.

Αξίζει να αναφέρουμε, ότι το μεσαίωνα στη Βαρκελώνη υπήρχε ένα ωραίο χριστουγεννιάτικο έθιμο: η τελετή του παγωνιού. Τη μέρα των Χριστουγέννων ο βασιλιάς έπαιρνε μέσα σε μια χρυσή πιατέλα ένα ψητό παγώνι, που θεωρείται ένα από τα πιο σπάνια φαγητά και το μετέφερε στην τραπεζαρία. Τον ακολουθούσε σ’ αυτήν την πομπή ένα πλήθος από ευγενείς, υπηρέτες και σωματοφύλακες. Στην τραπεζαρία βρισκόταν η βασίλισσα. Ο βασιλιάς της πρόσφερε το παγώνι, για να το μοιράσει σε όλους τους παρευρισκόμενους. Όσοι δέχονταν την εξαιρετική αυτή τιμή, ήταν υποχρεωμένοι να ορκιστούν μπροστά στην ομήγυρη, ότι θα προσπαθήσουν να φανούν γενναίοι στον πόλεμο. 

Ιρλανδία
Στην Ιρλανδία τα παιδιά μάλλον δεν αρκούνται στα λίγα δώρα αφού κρεμούν στο τζάκι χριστουγεννιάτικες τσάντες αντί για κάλτσες. Η πρωτοτυπία όμως των Ιρλανδών βασίζεται στην αγάπη τους για το εθνικό τους ποτό, τη μπύρα Guinness. Αφήνουν λοιπόν έξω από την πόρτα του σπιτιού τους μια Guinness και μια κρεατόπιτα για να τσιμπήσει κάτι ο κουρασμένος Άη Βασίλης.
 
Την παραμονή των Χριστουγέννων ένα διαδεδομένο έθιμο είναι αυτό της τοποθέτησης ενός κεριού στο παράθυρο, στολισμένο με πρασινάδα, το οποίο πιστεύουν ότι βοηθά την Αγία Οικογένεια ή οποιονδήποτε φτωχό να βρει το δρόμο του.


Την ημέρα του Αγίου Στεφάνου, τελείται το κυνήγι του τρυποφράκτη, ένα παλιό, φασαριόζικο έθιμο κατά το οποίο τα αγόρια τριγυρνούν από σπίτι σε σπίτι με έναν τρυποφράκτη περασμένο σε ένα ξύλο (σήμερα ο τρυποφράκτης δεν είναι αληθινός), τραγουδούν το παραδοσιακό τραγούδι και ζητούν κεράσματα.

Νορβηγία
Τα Σκανδιναβικά “Jul” (Χριστούγεννα) έχουν τις ρίζες τους σε αρχαία γεωργικά έθιμα του χειμώνα, αλλά και της εποχής της συγκομιδής. Ο Julenissen, όπως ονομάζεται ο Νορβηγός Άγιος Βασίλης (η ονομασία του προέρχεται από τις προχριστιανικές παραδόσεις της Νορβηγίας), μαζί με τους βοηθούς του Nisse φέρνει δώρα και καλή τύχη στο σπίτι και στο στάβλο. Τα Nisse, ήταν μικρά γενειοφόρα ξωτικά, που πείραζαν τους αγρότες και με τον καιρό εντάχθηκαν στη χριστουγεννιάτικη παράδοση.

Τη νύχτα των Χριστουγέννων τα παιδιά έβαζαν μπολ με κουρκούτι από αλεύρι στη σιταποθήκη, για να φάει ο καλλικάντζαρος που προστάτευε το κτήμα τους, ενώ αφού στόλιζαν το χριστουγεννιάτικο δέντρο πιανόταν όλη η οικογένεια χέρι-χέρι γύρω από αυτό και τραγουδούσαν τρία χριστουγεννιάτικα τραγούδια. Η ημέρα των Χριστουγέννων ονομάζεται Julbrod και στο παρελθόν καθ’ όλη τη διάρκειά της ετοιμάζονταν μέχρι και 60 διαφορετικά πιάτα για το τραπέζι των φίλων, των συγγενών και της οικογένειας.

Σήμερα το παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο φαγητό τους λέγεται Pinnekjott και έχει ως βάση το αρνίσιο κρέας. Στις περιοχές κοντά στη θάλασσα, το κυρίως πιάτο στο εορταστικό δείπνο είναι μπακαλιάρος ψητός ή τηγανητός, ενώ στις περιοχές της ενδοχώρας την τιμητική τους έχουν τα παϊδάκια από χοιρινό κρέας και τα λουκάνικα. Σερβίρεται, επίσης, πουτίγκα ρυζιού, μέσα στην οποία ρίχνουν ένα ολόκληρο αμύγδαλο. Όποιος από την οικογένεια ή τους καλεσμένους το βρει, κερδίζει κάποιο δωράκι και θεωρείται ο τυχερός της χρονιάς.